İŞ GÜVENLİĞİNİ İHMAL ETMEK, İFLAS ETTİREBİLİR

Tehlikeli ve çok tehlikeli iş kollarında yaşanacak iş kazalarında kalıcı hasar veya ölümlü işçi kazaları çok küçük ayrıntılarla gerçekleşebiliyor. Uzmanlar, büyük masraflara girmeden gerekli önlemler alınarak bu tür kazaların önüne geçilebilir diyor ve ekliyor: Önlemlerin olmadığı yerde yaşanabilecek kazalar işvereni iflas ettirebilecek seviyelerde tazminat ödemesine sebep olabilir.

2012 yılından itibaren 6331 Sayılı İş Kanunu’yla şirketlere iş sağlığı ve güvenliği hizmeti alınması zorunluğu getirildi. Tehlikeli veya çok tehlikeli işlerde en az 1 tane iş sağlığı ve güvenliği uzmanı veya çalışanı çalıştırmak zorunluğu bulunuyor. B sınıfı iş güvenliği uzmanı Onur Armağan Kocabaş, “İş yerinde işin yürütülmesi sırasında çeşitli nedenlerden kaynaklanan, sağlığa zarar verebilecek koşullardan korunmak amacıyla yapılan sistemli ve bilimsel çalışmaların tümü iş sağlığı ve güvenliği alanında yürütülüyor. İşyerlerindeki yaralanmalı, ölümlü kazaları önlemek için yapılan kanuni düzenlemeler yaygınlaştıkça iş kazalarının minimum seviyelere indiği görülmekte” dedi.

TEDBİRİ ELDEN BIRAKMAMAK GEREK

İşyerlerinin, işçi sağlığı ve güvenliği açısından az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli işyerleri olarak 3 kola ayrıldığını ifade eden Kocabaş, ‘’ İşyeri tehlike sınıflarının tespitinde, o işyerinde yapılan asıl iş dikkate alınır. Örneğin inşaatlarda çalışanlar, çok tehlikeli işler sınıfında yer almakta olup, iş yeri çalışan sayısı ve yoğunluğuna göre iş sağlığı ve güvenliği uzmanı sayısı belirlenmektedir. Ölümlü ve yaralanmalı kazalar meydana gelmemesi noktasında, işçilerin tedbir için verilen ekipmanları kullanmaları ve kurallara harfiyen uymaları gerekiyor’’ dedi.

PSİKOLOJİK DESTEK VERİLMELİ

İşçiye psikolojik destek konusuna da değinen Kocabaş, inşaat gibi tehlikeli işlerde çalışanlar için dalgınlık, fiziksel bitkinlik gibi konular sonucu meydana gelen motivasyon bozukluğu veya ailevi sorunlardan dolayı işine odaklanamamaları ve bunlardan kaynaklı kazaları minimuma indirmek için psikolojik destek alınmasının gerektiğini belirtti.

UZMAN SAYISI YETERSİZ Mİ?

Uzmanların yetersizliği görüşüne karşı gelen Kocabaş, ‘Özellikle kanunun yayımlandığı 2012 yılında hem iş güvenliği uzmanlarının, hem de işyeri hekimlerinin sayısı yetersizdi. Bu nedenle de ertelemeler gerçekleştirildi. Ancak bugün itibarıyla 33 bin 349 işyeri hekimi, 17 bin 765’i (A) sınıfı olmak üzere, 108 bin 407 iş güvenliği uzmanı bulunuyor. Uzman eksikliğinden bahsetmek mümkün değil. Artık sorumluluk işverenlerde.

ŞİRKETLER MASRAFTAN KAÇMAMALI

İSG hizmetini külfet olarak gören şirketlere de uyarılarda bulunan Kocabaş, yetersiz iş sağlığı ve güvenliği çalışanlarından kaynaklı kazalardan işverenlerin 1. derecede sorumlu tutulduklarını ve kazalar sonucunda ağır tazminatlarla karşı karşıya kalabileceklerini belirtti. Gelişmiş ülkeler, yaptıkları araştırmalarda iş sağlığı ve güvenliğine yaptıkları her 1 birim harcamanın 2.2 katı ile döndüğünü görmüşlerdir. Gelişmiş ülkeler önlemenin onarmaktan ucuz olduğunu bilmemekle kalmamış, iş yerlerinde sağlanan iyi koşulların maaş zamlarına bile gerek kalmadığından tutun da iş yerine sevinerek gelen çalışanların iş gücü kaybını düşürdüğüne kadar birçok faydasını fark etmiş ve tavizsiz uygulamaktadırlar” şeklinde konuştu.

İSG hizmeti almayan firmaların yaşadığı en büyük sorunun çalışma alanlarındaki sağlık ve güvenlik önlemlerini en aza indirgeyemeyecek olmalarıdır diyen MAT OSGB’den Yiğit İnce devletin uyguladığı cezai şartların olduğunu da belirtti.

İŞÇİLERİN DE KUSURLULUK ORANI VAR

Çok tehlikeli işler sınıfında yer alan inşaat sektörü ölümlü kazaların en fazla yaşandığı iş kollarından. Bu konuya önemle dikkat çeken Yiğit İnce şöyle konuştu: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu işverene, çalışanların iş sağlığını ve güvenliğini sağlama görevini yüklemiştir. Yargıtay’ın bu konuda verdiği bir kararda, “İşçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili olarak işverenin gerekli tedbirleri alma yükümlülüğü yanında, isçinin de bu konuda konulan usul ve şartlara uyma yükümlülüğü vardır.” denilmek suretiyle çalışanların iş sağlığı ve güvenliği konusunda asıl yükümlülüklerinin kurallara uymak olduğunu ifade etmiştir. Yasamızın işçiye verdiği en büyük hak ve sorumluluk çalışmaktan kaçınma hakkıdır. Ciddi ve yakın tehlike ile karşı karşıya kalan çalışanlar kurula, kurulun bulunmadığı işyerlerinde ise işverene başvurarak durumun tespit edilmesini ve gerekli tedbirlerin alınmasına karar verilmesini talep edebilir. İşveren ve işçinin iş kazalarında hukuki durumu hüküm verenin kararlaştıracağı kusur oranlarına bağlı olarak değişmektedir.

Şoförün kazası, işvereni ilgilendirir

İş yerlerinde yaşanılan bütün sorunlar işvereni ilgilendirir ve sorumluluk kapsamına girmektedir. Tehlike sınıfı farketmeksizin her çalışana sağlık raporu çalışmaya başlamadan önce alınması yasal zorunluluktur diyen Yiğit İnce, ‘Kronik rahatsızlıklar bu formlar üzerinde belirtilir ve işe alma/çalıştırma işi sağlık durumuna uygun olacak şekilde ele alınır. İşverenin iş kazalarıyla ilişkili sorumluluğunda mekansal bir sınır bulunmamaktadır. Şirketin aracı içerisinde bulunan şoför, işverenin talimat ve kontrolü altında sayılmaktadır. Şoförün yapacağı ölümlü trafik kazası işvereni doğrudan ilgilendirir.

ÖZLÜK DOSYALARI TAM OLMALIDIR

Olası iş kazalarında personel özlük dosyaları bilirkişi raporlarında büyük önem taşımaktadır. Mahkemelerin verecekleri kararda göz önünde bulundurdukları bir konudur. Kimlik fotokopisi, ikametgah, askerlik belgesi, adli sicil kaydı gibi dosyaların yanında bakılan en önemli dosyalar iş güvenliği eğitimi alıp almadığı, kişisel koruyucu donanımlarına sahip olup olmadığı ve sağlık raporuyla o işte çalışmasına engel bir durumun yer almadığının kontrolü yapılmış mı? Ayrıca Mesleki Yeterlilik Belgesi, yoksa Mesleki Eğitim Belgesi var mı yok mu? Bunlar bilirkişi raporuyla mahkeme kararlarında önemli yer tutmaktadır…

İŞÇİ HER ZAMAN HAKLI MIDIR?

İşverenin her zaman işçiyi gözetme ve onu koruma yükümlülüğü olduğunu söyleyen Yiğit İnce, yasaların da bunu emrettiğini söyledi. Ancak işçilerin de uyması gereken kurallar olduğuna dikkat çeken İnce, konuşmasına şunları da ekledi: Eğer bir işçi dikkatsizce davranıp isg kurallarına uymadan bir kazaya kendini atıyorsa burada kusur oranı işverenden fazla olacaktır. İşverenin bu konuda hiçbir suçu olmasa da bir kusur oranı olacaktır. Mahkemeler bilirkişi tayin ederek bu oranı belirler ve cezai şartları buna göre düzenler.